Cột thu lôi là một thiết bị quan trọng để bảo vệ tòa nhà, công trình khỏi sét đánh và ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng về người cũng như tài sản có thể xảy ra. 

Trong bài viết này, Thép Vĩnh Tân sẽ giúp bạn biết được:

Giải đáp chi tiết cột thu lôi là gì?  Cấu tạo, nguyên lý hoạt động của chúng 
Các loại cột thu lôi phổ biến nhất hiện nay
Cách lắp đặt cột thu lôi chuẩn
Và hơn thế nữa….

Cùng tìm hiểu ngay sau đây!

Cột thu lôi là gì?

Cột thu lôi (còn gọi là cột chống sét, cột thu sét) là một thanh kim loại được gắn trên vị trí cao nhất của tòa nhà, công trình để bảo vệ chúng khỏi tổn thất do sét đánh. Cột thu lôi được phát minh bởi nhà khoa học người Mỹ Benjamin Franklin vào năm 1752.

Cụ thể, một dây dẫn điện được sử dụng để kết nối cột thu lôi với mặt đất và tạo ra đường dẫn truyền dòng điện từ sét đi xuống đất. Điều này giúp công trình tránh được những hư hại, thiệt hại do sét đánh gây ra.

Cột thu lôi là gì

Tác dụng của cột thu lôi

Cột thu lôi là một thiết bị cực kỳ quan trọng với con người và công trình bởi chúng giúp giảm thiểu nguy cơ bị thiệt hại do sét “tấn công”. Cụ thể khi sét đánh, thay vì đánh trực tiếp vào công trình, sét sẽ đánh xuống cột thu lôi và năng lượng điện được truyền xuống mặt đất thông qua dây dẫn, người và tài sản trong toà nhà/công trình không bị ảnh hưởng. 

Ngược lại, nếu không có cột thu lôi, sét sẽ đánh thẳng vào thẳng công trình, điều này có thể gây ra rủi ro cháy nổ, điện giật, hư hỏng hệ thống điện và các thiết bị điện tử được gắn vào hệ thống điện,… gây thiệt hại không ít về tính mạng con người và tài sản.

Do đó, cột thu lôi là một thiết bị được coi là “thiết yếu” để đảm bảo an toàn công trình khi vận hành và sử dụng lâu dài.

Cấu tạo, nguyên lý hoạt động của cột thu lôi

Cấu tạo cột thu lôi gồm có ba bộ phận chính: đầu thu lôi, dây dẫn và hệ thống tiếp địa.

Đầu thu lôi: là phần trên cùng của cột thu lôi, có hình dạng như một cái kim hoặc một cái móc. Đầu thu lôi có chức năng thu hút và tiếp nhận sét đánh. Đầu thu lôi thường được làm bằng thép không gỉ, đồng hoặc nhôm để có khả năng dẫn điện tốt.

Cột thu lôi

Dây dẫn: là phần nối giữa đầu thu lôi và hệ thống tiếp địa. Dây dẫn có chức năng truyền dòng điện thu từ việc sét đánh xuống mặt đất. Dây dẫn thường được làm bằng thép không gỉ, đồng hoặc nhôm với đường kính từ 8-10 mm. Dây dẫn phải được gắn chắc chắn vào cột thu lôi và hệ thống tiếp địa, không được uốn cong, xoắn hay gãy.
Hệ thống tiếp địa: là phần cuối cùng của cột thu lôi, có chức năng tiêu tan dòng điện từ sét đánh vào lòng đất. Hệ thống tiếp địa gồm có thanh tiếp địa và cáp tiếp địa. Thanh tiếp địa là một thanh kim loại được đóng sâu vào lòng đất, có chiều dài từ 1-3 m. Cáp tiếp địa là một cáp kim loại được nối từ thanh tiếp địa ra bề mặt đất, có chiều dài từ 10-20 m. Cả thanh và cáp tiếp địa thường được làm bằng thép không gỉ, đồng hoặc nhôm.

Hệ thống tiếp địa cột thu lôi

Nguyên lý hoạt động của cột thu lôi: Khi sét xuất hiện trong không khí, nó sẽ tạo ra một điện áp cao giữa mây và mặt đất. Điện áp này sẽ vượt qua điện trở của không khí và tạo ra một luồng điện rất mạnh từ mây xuống mặt đất. Cột thu lôi sẽ hút luồng điện này vào đầu thu lôi và truyền xuống hệ thống tiếp địa thông qua dây dẫn. Hệ thống tiếp địa sẽ phân tán luồng điện này vào lòng đất và giảm thiểu nguy cơ gây thiệt hại cho tòa nhà, công trình.

Các loại cột thu lôi

Có nhiều loại cột thu lôi khác nhau, phụ thuộc vào nguyên lý hoạt động, hình dạng và kích thước. Dưới đây là 2 loại cột thu lôi phổ biến nhất:

Cột thu lôi Franklin: là loại cột thu lôi truyền thống, có hình dạng như một cái kim hoặc móc. Cột thu lôi Franklin hoạt động theo nguyên lý hút sét, tức là cố gắng hút luồng điện từ sét vào càng sớm càng tốt
Cột thu lôi ESE: là loại cột thu lôi hiện đại, có hình dạng như một cái nón hoặc một cái đĩa. Cột thu lôi ESE hoạt động theo nguyên lý phát sét, tức là cố gắng phát ra một luồng điện trước khi sét đánh để tạo ra một đường dẫn ưu tiên cho sét. Cột thu lôi ESE có thể bảo vệ một vùng rộng hơn so với cột thu lôi Franklin.

Lắp đặt cột thu lôi đúng cách, hiệu quả – Những lưu ý cần nhớ

Lắp đặt cột thu lôi là một công việc quan trọng và cần được thực hiện bởi các chuyên gia, kỹ sư có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao. Việc lắp đặt cột thu lôi không đúng cách, không hiệu quả có thể gây ra nguy hiểm cho tòa nhà, công trình và con người khi không may bị sét đánh. 

Dưới đây là một số lưu ý bạn cần nhớ khi lắp đặt cột thu lôi:

Chọn loại cột thu lôi phù hợp với yêu cầu bảo vệ, điều kiện khí hậu và kinh phí của tòa nhà, công trình. Nếu có thể, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia về loại cột thu lôi tốt nhất cho từng trường hợp.
Đặt cột thu lôi ở vị trí cao nhất của tòa nhà, công trình, sao cho nó có thể bao phủ được toàn bộ diện tích cần bảo vệ. Bạn có thể lắp nhiều kim thu sét để diện tích bảo vệ được bao phủ nhiều hơn.
Gắn dây dẫn chắc chắn vào cột thu lôi và hệ thống tiếp địa, không để có khe hở hay gãy. Dây dẫn phải được kéo thẳng từ cột thu lôi xuống mặt đất, không được uốn cong hay xoắn. 
Đóng thanh tiếp địa sâu vào lòng đất từ 0,5 – 1,2m. Thanh tiếp địa phải được kết nối với cáp tiếp địa chắc chắn bằng các kẹp hoặc hàn.
Kiểm tra và bảo trì cột thu lôi định kỳ, ít nhất một lần mỗi năm. Kiểm tra xem có sự hư hỏng, gỉ sét, lỏng lẻo hay rò rỉ điện nào không. Thay thế hoặc sửa chữa ngay nếu phát hiện bộ phận bị hỏng. Nếu có thể, bạn nên thuê các công ty chuyên nghiệp để thực hiện việc kiểm tra và bảo trì cột thu lôi để việc chống sét được hiệu quả hơn.

Cột thu lôi là một thiết bị quan trọng để bảo vệ tòa nhà, công trình khỏi sét đánh và ngăn ngừa những hậu quả xấu có thể xảy ra. Trong bài viết này, Thép Vĩnh Tân đã giúp bạn biết được cột thu lôi là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách lắp đặt cột thu lôi đúng cách. Hy vọng rằng, với những thông tin bổ ích về cột thu lôi ở trên, bạn đã tìm được giải pháp chống sét phù hợp nhất cho công trình của mình. 